کد مطلب:44173 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:19

گنجینه پرسمان » خانواده و زندگي

بزرگان دين كه با بردهداري مخالف بودند، چرا در خانه كنيز داشتند؟ چرا با ام ولد ازدواج كردند؟

مسئله بردهداري و باقي ماندن آن در جهان اسلام و عدم مبارزه علني و قاطع با آن، معلول عوامل متعددي است كه در جاي خود قابل بررسي است و اهداف امامان در راستاي اهداف دين اسلام قابل ارزيابي است. در عين حال ميتوانيم برخي از اهداف را در سيره امامان جستجو كرده و دريابيم.

ازدواج امامان (ع) با زنان برده و نگه داري آنها براي حفظ شخصيت آنها و احترام به كرامت انسان بوده است. امامان (ع) با آنها ازدواج ميكردند و آنها را تربيت نموده و سپس آزاد ميكردند. به اين ترتيب هم يكي از مشكلات جامعه را حل ميكردند و هم از پيامدهاي شوم افزايش برده جلوگيري مينمودند. بنابراين آوردن كنيزان به خانه امامان(ع) به منظور فراهم شدن زمينه تربيت آنها با تماس و برخورد نزديك با امامان و آشنايي با سيره و روش برگزيدگان الهي و دين و احكام اسلام و در پايان آزادي آنها بوده است، همان طوري كه از روشهاي ديگر مانند كفاره قرار دادن آزادي بردگان براي بسياري از تخلفات در احكام ديني يا اختصاص بخشي از زكات براي آزادي آنها استفاده شده است.

اما ازدواج امامان با ام ولد براساس لياقت و شايستگي آنها بوده، چون معيار برتري از نظر اسلام تقوا است: ان اكرمكم عند الله اتقاكم. در اين جهت فرقي بين برده و آزاد نيست. همسر امام رضا(ع) ام ولدي بود كه حضرت او را خيزران ناميد و از اهل نوبه و از نسل ماريه قبطيه مادر ابراهيم پسر حضرت رسول(ص) بود.

درباره او گفته شده كه از برترين زنهاي زمان خود بود.

حضرت رسول فرمود: پدرم به قربان پسر بهترين كنيزان كه از اهل نوبه و پاكيزه است.(1)

امام موسي بن جعفر(ع) به يزيد بن سليط امر كرد كه سلام او را به خيزران برساند.(2)

همسر امام عسگري مادر امام زمان(ع) نرجس خاتون كنيز بود اما ميزان فضيلت او به حدي والا بود كه حكيمه خواهر امام هادي(ع) كه خود از بانوان عاليقدر خاندان امامت بود، او را سرآمد و سرور خاندان خويش و خود را خدمتگزار او ميناميد.(3)

پينوشتها

1 - شيخ عباس قمي، منتهيالامال، ج 2، ص 572، انتشارات هجرت.

2 - همان.

3 - بحارالانوار، ج 51، ص 12.